به مایعاتی که همراه گاز چاههای گازی استحصال میشود، میعانات گازی گفته میشود. این میعانات عمدتاً از پنتان و هیدروکربنهای سنگینتر تشکیل شده است. در صنعت نفت به میعانات گازی، نفت فوق سبک نیز گفته میشود. تولید جهانی میعانات گازی در سال ۲۰۱۶ در حدود ۴.۸ میلیون بشکه در روز متوقف شد، اما رشد قابل توجهی در دهه آینده پیشبینی شده است. انتظار میرود کل تولیدات میعانات گازی تفکیک شده تا سال ۲۰۳۰ به حدود ۶.۸ میلیون بشکه در روز برسد.
میعانات گازی یکی از محصولات پالایشگاههای گازی کشور است. حدود ۶۵۰ هزار بشکه در روز میعانات گازی در پارس جنوبی و حدود ۷۰ هزار بشکه در سایر پالایشگاههای گازی مانند پالایشگاههای گاز شهید هاشمینژاد، ایلام، پارسیان، فجر جم و … تولید میشود. میعانات گازی غالباً بهعنوان خوراک پتروشیمی، خوراک پالایشگاه نفت، خوراک پالایشگاه میعانات گازی و همچنین مخلوط با نفت خام صادراتی استفاده میشود.
دو مجتمع پتروشیمی نوری و بوعلی به ترتیب با ظرفیت ۱۲۰ و ۳۰ هزار بشکه در روز مصرفکننده میعانات گازی در جهت تولید ترکیبات آروماتیکی از واحد ریفرمینگ کاتالیستی هستند. پالایشگاه بندرعباس و پالایشگاه لاوان به ترتیب با ظرفیت ۳۰ و ۲۰ هزار بشکه در روز میعانات گازی را دریافت کرده و با نفت خام ورودی (به منظور استحصال فرآوردههای مرغوبتر) ترکیب میکنند. پالایشگاه ستاره خلیج فارس نیز با ظرفیت ۳۶۰ هزار بشکه در روز میعانات گازی و تولید روزانه ۳۶ میلیون لیتر بنزین، ۱۴ میلیون لیتر نفتگاز، ۴ میلیون لیتر گاز مایع و ۳.۳ میلیون لیتر سوخت جت احداث شده است.
با توجه به موارد یاد شده، میانگین مصرف روزانه میعانات گازی در کشور حدود ۴۰۰ هزار بشکه در روز است (۱۵۰ هزار بشکه خوراک پتروشیمی و ۴۱۰ هزار بشکه خوراک پالایشگاههای نفت و میعانات گازی). ظرفیت صادرات میعانات نیز حدود ۱۶۰ هزار بشکه در روز میباشد.
کارفرمای این پروژه مرکز همکاریهای تحول و پیشرفت ریاست جمهوری، پژوهشکده مطالعات فناوری بود. در این پروژه با هدف استفاده حداکثری از میعانات گازی تولیدی در کشور، سناریوهای مختلف استفاده از آن در پالایشگاه یا پتروشیمی مورد بررسی فنی و اقتصادی قرار گرفت و در نهایت سندی جامع برای بیشینه کردن سود اقتصادی از این خوراک ارزشمند تدوین گردید.